Recensies

Wat vind je op deze pagina?

Je vindt op deze pagina alle recensies die ik heb geschreven over boeken, DVD’s en andere dingen die de moeite van het bespreken waard zijn.


Understanding Chess Exchanges

Er zijn onderwerpen waarover in de schaakliteratuur relatief weinig is geschreven. Zo’n onderwerp is “ruilen”. Mijn schaakbibliotheek bevat inmiddels behoorlijk wat titels, maar er is naast dit boek slechts één ander boek waarin het thema ruilen centraal staat.

Uiteraard zijn er wel andere boeken die aandacht aan dit onderwerp besteden, maar over het algemeen toch lang niet zo uitgebreid.

Het is best raar als je bedenkt dat ‘ruilen’ in elke schaakpartij voorkomt en het dus ontzettend belangrijk is om te weten wanneer het beter is om een stuk of een pion wel of niet te ruilen. Mijn moeder waarschuwde me in een geheel andere context er al voor:

“Van ruilen, komt huilen.”

Kortom: het is een uitermate boeiend en belangrijk onderwerp. Zullen we samen kijken hoe de auteurs van dit fraaie boek het hebben aangepakt? Verder lezen…


Playing the EnglishPlaying the English

Als je bent als ik, dan heb je vast de nodige openingsboeken in jouw schaakbibliotheek staan. Maar heb je ze ook gelezen? Ik moet bekennen: bij mij staan ze veelal stof te happen. Bij jou ook?

Waarom zijn deze boeken toch zo populair? Heeft het te maken met een zekere angst dat we de eerste zetten niet goed doorkomen? Of hopen we met een fenomenaal nieuwtje onze tegenstander zo snel mogelijk een hak te kunnen zetten? Geen idee.

Het probleem met doorsnee openingsboeken is dat ze boordevol varianten staan maar relatief weinig uitleg geven over de achterliggende principes. De gemiddelde schaker kijkt met enige verbijstering naar deze imponerende varianten brei en slaat zo’n boek dicht met “daar kijk ik later wel naar!” Helaas komt er vaak geen later.

Wellicht vraag je jezelf na mijn gejammer af: “Maar Michel waarom recenseer je dan toch een openingsboek?” Goede vraag! Omdat dit boek toch écht iets anders is dan vele anderen. Hoe zit dat? Verder lezen…


The eternal battle with other pieces - klBishop Versus Knight – The Eternal Battle with the Other Pieces – volume 2

Dit boek is onderdeel van een interessant tweeluik over de eeuwige strijd tussen loper en paard. In deel 1 kwam de strijd tussen loper en paard zonder andere stukken aan bod. Dit deel handelt over dezelfde strijd maar dan met torens en dames. Jasper Dekker schreef op schaaksite.nl een uitgebreide recensie over het eerste deel.

Het is een interessante invalshoek. Wellicht mis ik iets, maar ik heb geen boeken over dit specifieke onderwerp in mijn bezit. Wel enkele boeken over afzonderlijke stukken, zoals de loper of torens. Verder lezen…


Mastering Chess LogicMastering Chess Logic

Om maar met de deur in huis te vallen: ik heb daarover wat gemengde gevoelens. Want ze beloven nogal wat. Op de achterflap lees ik:

“Waarom steken de grootste spelers aller tijden, zoals Magnus Carlsen, Bobby Fischer en Garry Kasparov met kop en schouders boven anderen uit? De basisaspecten van het schaken (calculatie, bestuderen van openingstheorie, en technische eindspelvaardigheid) zijn uiteraard van groot belang. Maar het mysterieuze deel van de schaakvaardigheid zit hem toch in het gedachtenproces.”

De auteurs verduidelijken het nog met de toelichting dat het daarbij in het bijzonder draait om hoe je bepaalde zetten beoordeelt, waarom je de voorkeur geeft aan de ene boven de andere zet en hoe je het gevoel voor het spelletje ontwikkelt. Dat is natuurlijk allemaal waar. Maar hoe ontwikkel je dat dan? Vervolgens komen de volgende vragen uitgebreid aan bod: Verder lezen…


Your Jungle Guide To Unbalancing Your Opponents

Yungle guide imbalancing your opponentsWellicht vraag jij jezelf af: wie zijn Dorsa en Borna Derakhshani? Broer en zus komen oorspronkelijk uit Iran. Maar na een conflict met de Iraanse schaakbond zijn ze naar het buitenland vertrokken.

Dorsa, een getalenteerde internationaal meester en damesgrootmeester, is uiteindelijk in St. Louis terechtgekomen. Ze is daar als trainer verbonden aan de St. Louis Chess Club.

Ze is de jongste officiële Fide Trainer. Haar jongere broer Borna (FM) heeft zich in Engeland gevestigd. Verder lezen…


De Egel – Sleutelconcepten in het middenspel

De EgelHoe kijk jij tegen openingsboeken aan? Waarschijnlijk denk je aan boeken boordevol varianten. Veel van die boeken zijn tamelijk onoverzichtelijk. Mijn trainingsgroepje bestaande uit een stelletje bijdehante talentjes tussen de 9 en 14 jaar, gaf me onlangs de opdracht, zo gaat dat tegenwoordig, om ze iets te vertellen over een bepaalde opening. Ik laat even in het midden welke opening het betreft. Daar gaat het niet om.

Ik heb totaal geen ervaring met de betreffende opening. Niet met wit en ook niet met zwart. Dus bevond ik me in onbekend vaarwater. Gelukkig wist ik de hand te leggen op een boek dat de betreffende opening uitgebreid behandelt. In mijn optimisme dacht ik:

“Nou ik zit gebakken dat ga ik wel even fiksen!”

Maar dat viel vies tegen. Wat meteen opviel in het boek is dat men met zelden gespeelde varianten begon. Ik zie dat veel vaker. Ook uit de inhoudsopgave kon ik niet opmaken wat nou de hoofdvarianten waren. Ik zag door de variantenbomen het bos niet meer. Je voelt het wel aan: mijn leerlingen moeten nog even wachten voordat ik wat zinnige opmerkingen over de betreffende openingen kan maken. Verder lezen…


Genna Remembers

Hoe is het om in twee totaal verschillende werelden te leven? Voor de meesten van ons is het moeilijk voor te stellen hoe het is om in een land te wonen dat met harde hand wordt geregeerd. Genna Sosonko is wat je noemt ervaringsdeskundige. Hij leefde vanaf zijn geboorte in 1943 tot 1972 in Leningrad in de voormalige Sovjet-Unie.

In dat jaar kreeg hij de kans om naar het vrije Westen uit te wijken en vestigde hij zich in Nederland. In de Sovjet-Unie had Genna er al een hele schaakcarrière op zitten. Hij behaalde daar de titel van nationale meester – dan was je al een hele sterke schaker – en trainde Michail Tal en Viktor Korchnoi. Verder lezen..


Street Smart Chess

Street Smart ChessAxel Smith schreef al diverse boeken, denk daarbij aan ‘Pump up your rating’ en ‘The Woodpecker Method’. De rode draad in zijn werk is hoe je snel betere resultaten leert scoren.

Ook in zijn nieuwste boek ‘Street Smart Chess’ doet hij een zeer geslaagde poging om de lezer te laten zien hoe die meer punten kan scoren. Het boek geeft antwoord op vragen, zoals:

  • Wanneer is het zinvol om vol op winst te spelen?
  • Of is het beter om de veiligheid op te zoeken en op remise aan te sturen?
  • En, wellicht de belangrijkste vraag: hoe pas je je speelstijl aan het gewenste resultaat aan? Verder lezen…

On the origin of good movesOn the Origin of Good Moves

Ik begin deze recensie met een schokkende bekentenis.  Het hoge woord moet er maar eens uit. Wat? Dit is het eerste schaakboek dat ik ooit helemaal heb uitgelezen. 

Daarmee wil ik geen kwaad woord over andere boeken zeggen. Maar verreweg de meeste schaakboeken zijn geen échte leesboeken. Veel schaakboeken zijn vooral ‘doe-boeken’. Om dan een boek van kaft tot kaft door te nemen valt niet altijd mee. 

Nu wil ik zeker niet beweren dat Willy de lezer lui achterover laat leunen. Hij zet hem flink aan het werk. In deze dikke pil beginnen vrijwel alle hoofdstukken met enkele schaakopgaven. Die variëren van redelijk makkelijk tot zeer moeilijk.

Het is een mooie mix. Die opgaven hebben tot doel om wat later in het hoofdstuk volgt in te leiden. Wat volgt, is meer dan de moeite waard en zette en passant mijn beeld van de schaakgeschiedenis op z’n kop. Verder lezen…


Universal Chess Training

Universal Chess TrainingDit boek is niet het zoveelste boek met standaardopgaven. Het gaat evenmin om wit of zwart speelt en wint. Het zijn stellingen uit recente partijen die je in een partij kan tegenkomen.

Je krijgt geen hints of tips die eigenlijk de oplossing al verklappen. Je moet het gewoon lekker zelf uitzoeken.

In de inleiding van het boek vertelt Wojciech hoe hij aanvankelijk elk boek verslond waarop hij de hand kon leggen. Het is een weg die velen, waaronder ik zelf, zijn gegaan. Informatie opzuigen over ideeën, manoeuvres en zetten. En dan maar hopen dat het ooit tot iets zal leiden.

Pas toen hij zelf anderen les begon te geven, ontdekte hij dat dit niet de manier was om schaken te leren. Het bracht hem tot het inzicht dat goed leren schaken niet alleen draait om wat er op het bord gebeurt, zoals plannen en ideeën in diverse stadia van een schaakpartij, maar om denkprocessen en besluitvorming. Hij ontwikkelde een eigen trainingssysteem. Je treft het resultaat er van aan in dit praktische boek. Verder lezen…


To Exchange or Not?

To Exchange or NotHet is een vraag die in vrijwel iedere schaakpartij vroeg of laat een keer aan de orde komt: ruilen of niet? Is het wel zo slim? En waar moet je dan vooral op letten? Eduardas Rozentalis heeft er een heel boek over volgeschreven. Het is een écht ‘doeboek’. Kortom: veel opgaven met antwoorden. Je moet lekker zelf aan het werk.

Het boek is verdeeld in drie delen:

  1. Opwarmertjes
  2. Gemiddelde opgaven
  3. Opgaven voor gevorderden

Elk deel bevat 40 opgaven, veelal afkomstig van GM Rozentalis zelf. Deze delen zijn dan weer keurig verdeeld in opgaven en oplossingen. De oplossingen zijn helder met prima uitleg. De auteur heeft er voor gekozen om eindspellen te behandelen. Naar mijn smaak vergroot dat de praktische waarde omdat het aantal stukken op het bord over het algemeen beperkt is. Daardoor is het boek ook prima geschikt voor instructie. Verder lezen…


The Complete Chess Swindler

The Complete Chess SwindlerJe kent vast wel het gelukzalige gevoel dat je hebt wanneer je een prachtige partij hebt gespeeld en deze, als een kers op de taart, hebt afgerond met een fraaie combinatie.

Het is mij af en toe gelukt. Helaas meer af dan toe, maar vooruit. Ook ik heb een enkele keer in mijn leven een mooie partij gespeeld.

Het is me zelfs een keertje gelukt om in een serieuze rapidpartij van een grootmeester te winnen. Dat was overigens geen gelukje. Ik heb die partij prima gespeeld. Pionnetje gewonnen en vakkundig afgewikkeld naar een eindspel. Het was een heerlijk gezicht toen de GM met de paniek in zijn ogen remise aanbood. Wat ik gedecideerd afsloeg.

De pret duurde in dit toernooi helaas niet al te lang. Ik verkeerde in dermate hoge sferen na het winnen van dit kunststukje dat ik de ene na de andere partij op kinderlijke wijze verprutste. Verder lezen…


A Modern guide to checkmating paterns

A Modern Guide to Checkmating PatternsHet doel van schaken is natuurlijk om je tegenstander mat te zetten. Dat kan op verschillende manieren.

Bij schaken draait het vaak om patroonherkenning. Wannneer je die patronen eenmaal in je hoofd hebt zitten, is het een stuk gemakkelijker om tijdens een partij te zien hoe je een tegenstander mat kunt zetten. Daarover gaat dit boek.

Met de introductietekst heb je natuurlijk helemaal niks nieuws gelezen. Maar lezen of horen en weten is toch vaak iets anders dan in de praktijk ook doen. Juist daarom is dit zo’n mooi boek. Je kunt naar hartenlust oefenen. Verder lezen…


Begrijp wat je doet: deel 2 – Damegambiet structuren

Begrijp wat je doet: damegambiet structurenBoeken over schaakopeningen zijn vreselijk populair. Je kunt jezelf afvragen waarom. Hebben wij soms de heimelijke wens om onze tegenstanders al in een vroeg stadium te slim af zijn? Of is het vanwege de angst om al na een zet of tien tegen een ruïne aan te moeten kijken? Leidt zo’n openingsboek werkelijk tot meer begrip en betere resultaten?

In dit verband moet ik je iets bekennen. In de loop der tijd heb ik heel wat boeken van mijn favoriete openingen verzameld. Maar écht gelezen heb ik ze niet. Nu kan ik met een zelfgenoegzame glimlach beweren dat ik ze als naslagwerk gebruik. Maar zelfs dat is een schromelijke overdrijving. Ze staan grotendeels stof te happen in mijn boekenkast. Waarom?