Wit was aan zet in een partij tussen Geller en Novotelnov (Moskou 1951). Wit speelde hier 39. g4. Is dat goed of fout?
Objectief bezien is het fout! Maar het liep heel goed af voor wit. Wit had hier genoegen moeten nemen met remise. Hij staat een stuk achter en heeft onvoldoende compensatie om op winst te spelen. Het idee is natuurlijk om de toren naar h3 te spelen. Maar het is een partij tussen mensen. Die verliezen de objectiviteit wel eens uit het oog. Of zien het even allemaal niet zo goed.
Lopers van ongelijke kleur
Een belangrijk aspect in deze stelling is: de lopers van ongelijke kleur. Wit is heer en meester op de witte velden. De zwarte loper kan daarin geen rol spelen. Dat is een reden waarom stellingen met zware stukken en ongelijke lopers vaak in het voordeel van de aanvaller uitpakken.
De grap is dat zwart na wit’s zet meteen in de fout ging. Hij speelde 39. … Tb4?? en vergat dat er wel degelijk iets dreigde. Hij had zelfs een betere stelling kunnen bereiken met 39. … De6! Als wit dan 40. Th3 speelt kan zwart zich prima verdedigen met:
40. … Dh6 41. Dxh6 gxh6 42. Txh6 Tb4 43. Txc6 Txd4 44. Lf5 Td1+ 45. Kh2 Lxe5+
En zwart heeft een stuk meer voor slechts één pion. Relatief het beste voor wit is nog de schade een beetje te beperken met:
40. Dxg5
Nu maakte houwdegen Geller er resoluut een einde aan. Zie onderstaande stelling die ik vond in “Improve your Chess Tactics” van Yakov Neishtadt (New In Chess) . Zie je hoe wit wint?
Wit maakt de partij uit met een dubbel offer:
40. Txf8+! Kxf8 (na 40. … Dxf8 volgt 41. Lh7+ Kh8 42. Lg6+ Kg8 43. Dh7#) 41. Dh8+ Kf7 42. Lg6+!
De pointe! Na
42. … Kxg6 is het meteen mat met 43. Dh5#
Maar ook na 42. … Ke6 loopt het verkeerd af voor zwart. Zwart gaf op. Zie de complete analyse in de viewer of in je browser. Werkt dat niet (op je iPad) dan kan je hier alles naspelen.