Je vindt in de diagramstelling een fraaie studie van B. Horwitz en J. Kling (1851). Wit is aan zet. De vraag is hoe schat je deze stelling in?

---

De kans is groot dat je reageert met: “Gewonnen voor wit!” Natuurlijk. Wit staat een kwaliteit en een pion voor. Maar heel eenvoudig is het nog niet. Want eigenlijk staat de witte pion een beetje in de weg. De koning zou graag naar g6 gaan. Daarvoor is natuurlijk een oplossing:

1. g7!

Als zwart nu slaat, gaat het heel snel. Bijvoorbeeld: 1. … Lxg7 2. Kg6 Le5 3. Te7 Ld6 4. Te8+ Lf8 5. Ta8. Beter is daarom:

1. … Kh7.

Maar hoe gaat wit nu verder? 2. g8D+ levert niks op. 2. … Kxg8 3. Kg6 Kf8! De zwarte koning ontsnapt uit de hoek. 

2. Tf7! 

Een fraaie zet. Wit moet de zwarte koning opgesloten houden in de hoek. Waarom? Dat wordt straks wel duidelijk. 

2. … Ld4 3. g8D+

Nu wel! 

3. … Kxg8 4. Kg6 

Zwart heeft nu een probleem. Hij moet een veilig plekje voor zijn loper vinden. En die is er niet! Ga maar na. Er is slechts één plek waar de loper niet vrijwel direct verloren gaat. Na bijvoorbeeld 4. … Lc5 speelt wit 5. Tc7  Lb4 6. Tc8 Lf8 7. Ta8 Kh8 8. Txf8#

4. …  Lg1 

De loper verschuilt zich achter de koning. Maar dat is slechts een tijdelijke oplossing.

5. Tf1 Lh2 6. Tf2 (of 6. Th1) Lg3 7. Tg2

En nu zit er niks anders op dan de loper weg te spelen. Op bijvoorbeeld 6. … Lh4 of 6. … Lf4 volgt 7. Kh5+ of 7. Kf5+ en de loper gaat verloren. 

7. … Ld6 8. Td2 Le7 9. Tc2 

Het is afgelopen. Op 9. … Kf8 volgt 10. Tc8+ en op 9. … Ld8 gaat de loper verloren na 10. Tc8 en ook op a3 of b4 vindt de loper geen veilig onderkomen. 

9. … La3 10. Tc8+ Lf8 11. Ta8 

De grap is dat zwart verliest omdat de koning in de verkeerde hoek staat. De partij zou remise zijn met een loper die de witte velden bestrijkt. Zie het volgende diagram. 

De grap is dat zwart zich hier meerdere zetten kan veroorloven, zonder dat dit vervelende consequenties heeft. Bijvoorbeeld:

1…. Lb3 

Natuurlijk niet 1. … Lg8 2. Th2+

2. Td8+ Lg8

Het is pat na 

3. Ta8. 

Na 3. Td1 volgt weer Lb3 of Lh7+. Maar ook na:

1. … Le6

Wint wit niet. Bijvoorbeeld:

2. Tc2 Ld5 3. Tc5 La2 (of 3. … Le4+) 4. Th5+ Kg8  5. Ta5 Lb1+ (of 5. … Lf7+) 6. Kf6 Kh7

Wit kan het blijven proberen tot Sint Jettemis. Maar winst zit er niet in tenzij zwart blundert. Zoals naar de verkeerde hoek gaan. 

De les is: als je in een eindspel verzeild raakt van toren tegen loper moet je er voor waken dat men je niet in de verkeerde hoek drijft. De verkeerde hoek is dus de hoek met dezelfde kleur als jouw loper.

Deze blog is slechts een aanloopje naar lastigere stellingen. Maar daarover later meer!