Deze stelling ontstond na 50e zet in een rapidpartij tussen Zoltan Almasi en Ljubomir Ljubojevic (Amber Rapidplay, Monaco 2001). Wit’s laatste zet was 50. Kf1 (na 49. … Tc2+).
Je kunt er lang of kort over discussiëren, maar voor mijn gevoel staat de koning niet helemaal ideaal op f1. Wit had ook voor 50. Ke3 kunnen kiezen. Het maakt kennelijk op dit moment ook weinig uit. De vraag is nu: wat is de beste zet voor zwart?
Scroll naar beneden voor het antwoord en nieuwe vragen.
Zwart heeft gedaan wat voor de hand ligt: hij was lekker materialistisch en speelde 50. … Txa2. Het lijkt logisch, maar het is een ernstige fout. Zwart had er beter aan gedaan om de koning weg te halen van e6, bijvoorbeeld: 50. … Kd5 51 .Tb7 Txa2 52. Tb4 en de stelling is en blijft in evenwicht. Hoe toont wit aan dat 50. … Txa2?? een blunder is?
Inderdaad: vrijpionnen moeten naar voren! Nu blijkt waarom zwart de koning naar d5 had moeten spelen. Want na 51. h5 Th2 volgt 52. h6 en kan zwart de pion niet slaan op straffe van torenverlies. Er zou kunnen volgen: 52. … f4 53. gxf4 Kd5 54. Th7 e4 55. Kg1 Pest de toren naar een ongunstig veld. 55. … Th5 56. Th8 57. a5! en de rest is niet moeilijk meer. Wit heeft twee vrijpionnen en dat is iets te veel van het goede voor de zwarte toren. Zie het diagram hieronder.
Zwart kan de a-pion niet slaan vanwege Td8+ en h7. Waarna de h-pion promoveert. De variant gaat nog even verder. Zie de hele partij in de viewer.
Wit heeft zijn kans gemist. Hij speelde weliswaar zijn h-pion naar voren, maar dat was helaas voor hem iets te laat. Het is duidelijk: de zwarte koning en toren zijn actief. Die activiteit is voldoende compensatie voor de materiële achterstand. De witte koning staat wat ongelukkig op de achterste rij. Wit heeft twee mogelijkheden: 55. Kf1 of Kh1. Wat zou jij kiezen?
De rollen zijn nu volledig omgedraaid. Het is wit die verloren staat omdat hij zijn koning naar h1 speelde in plaats van het veiligere f1. Na 55. Kh1 volgde 55. … Txg3 56. Te6 e4?
Toegegeven: ik ben een beetje streng voor geweldige spelers als Almasi en Ljubojevic. Wellicht speelde tijdnood hier een belangrijke rol. Het was tenslotte een rapidpartij. Ter informatie: in het Amber toernooi speelde men een rapid- en een blindpartij tegen elkaar.
Maar Ljubo mist in de laatste stelling toch een kans voor open doel. Overigens is en blijft het gewonnen voor zwart. Almasi moest een paar zetten later toch opgeven. Maar welke kans zag Ljubo over het hoofd?
Hoe brengen gewone stervelingen het er van af?
Het laatste diagram was een puzzel op ChessTempo.com (puzzel #89569). Deze opgave had een rating van 1688,2. Bepaald niet moeilijk dus. Wat het interessant maakt is dat ChessTempo ook aangeeft welke fouten mensen maken. De oplossers zijn verdeeld in 3 categorieën (het getal:
- Blitz (Gem. Elo1840)
- Standaard (Gem. Elo. 1706)
- Gemixt (Gem. Elo. 1736)
Welke fouten maken mensen in de stelling (het getal achter de zet geeft het aantal fouten weer)*:
- 56. … Th3+ (988)
- 56. … Tg5 (113)
- 56. …Tg4 (36)
De rest laat ik even voor wat het is. Grappig feitje is dat kennelijk niemand op hetzelfde idee als Ljubo kwam. Die speelde 56. … e4? Ook op de ‘tweede’ (gerekend vanaf de puzzel) zet maakten mensen redelijk veel fouten:
- 57. … e4 (216)
- 57. … Tg4 (184)
- 57. … Tg2+ (121)
Correct is natuurlijk: 56. … Kf2! 57 Kh2 Wat anders? 57. … Tg5 58. Kh3 Th5# Overigens ontstond hetzelfde matbeeld een paar zetten later en ging het hele punt naar Ljubo. Je kan de hele partij hieronder naspelen in de viewer of op deze link klikken…
*ChessTempo geeft het aantal fouten per categorie niet weer.
“Maar welke kans zag Ljubo over het hoofd” is grappig omdat het Ambertoernooi natuurlijk blindschaak was. Ik moet er niet aan denken om dan na 55 zetten nog zulke overwegingen te moeten maken, ongetwijfeld in tijdnood haha. Maar er valt genoeg van te leren, dank voor het delen weer!
Beste Bert,
Ik durf er uiteraard geen vergif op in te nemen, maar ik denk wel dat dit een ‘echte’ rapidpartij was. Men speelde in het Ambertoernooi een rapid- en een blindpartij tegen elkaar. Neemt niet weg dat tijdnood waarschijnlijk ook een rol speelt. Naar aanleiding van jouw terechte opmerking heb ik de tekst ietsje aangepast en wat meer mededogen met beide spelers getoond.