Elke dag enkele schaakpuzzels oplossen is prima voor je tactische inzicht. Hoe meer van dit soort puzzels je kraakt des te handiger ben je straks in een normale partij. Je ontwikkelt je schaakintuïtie.
Op chessgames.com vind je dagelijks een nieuwe schaakpuzzel. In het begin van de week zijn deze schaakpuzzels eenvoudig, maar de moeilijkheidsgraad loopt gedurende de week geleidelijk op. Er is kennelijk een vaste schare aan schakers die zijn oplossing met alle liefde aan de schaakwereld prijsgeeft. Deze junkies geven over het algemeen de juiste oplossing en soms nog veel meer diepe inzichten. Op een zeker moment verzucht iemand:
‘Zijn jullie soms allemaal grootmeesters? Wat knap dat jullie telkens de juiste oplossing vinden!’
Naar mijn smaak valt dat nog wel mee. Zelf los ik ook de meeste puzzels correct op. De ene keer uiteraard met veel meer gemak dan de andere keer. Maar grootmeester? Daar kan ik slechts van dromen. Het punt is natuurlijk dat er tijdens een normale partij nooit een stemmetje is wat zegt ‘als je nu een goede zet doet, win je geforceerd!’ Zou het stemmetje er wel zijn, dan denk ik dat je heel wat meer partijen zou winnen. Neem de volgende stelling (Bilek – Farago, Budapest 1974). Wit is aan zet.
Ik kan me voorstellen dat je niet direct aan een combinatie denkt. Waarschijnlijk zou je eerder denken: ‘Getver, wat jammer dat ik die ongedekte pion op f7 niet kan pakken!’ (dan hangt de loper op d5). Toch zijn het juist dit soort dingen die ons aan het denken moeten zetten. Zeker als je een zet teruggaat in de tijd.
Zwarts laatste zet was namelijk 33. … Kh8? Op het eerste gezicht is dit een rare zet. Maar zwart heeft ongetwijfeld gedacht aan 34. … Pd4. Daarmee lijkt hij materiaal te winnen. In dat geval loopt zwart niet mat na 35. Lxf7 Pxf3 36. Txd8+ Kh7 37. h5 g6 en zwart staat er beter voor.
Wit kan ook 35. Le4 spelen. Dan is de dame taboe vanwege 36. Txd8# Maar zwart speelt kalm 35. … Te8 en dan moet de witte dame wijken, bijvoorbeeld 36. De3 Dxe4 37. Dxe4 Tex4 38. f3 Te2+ 39. Kf1 Txa2 40. Txd4 en zwart trekt aan het langste eind.
Toch ziet 33. … Kh8 er nogal vreemd uit. In dit geval zou er een stemmetje in ons hoofd moeten zeggen ‘wacht eens even, waarom laat hij zo maar een pion ongedekt staan?’ Hopelijk zegt hetzelfde stemmetje ‘Hm… dat ziet er verdacht uit. Dreigt er soms iets?’ Dan ligt 34. … Pd4 voor de hand. Wanneer je deze dreiging hebt gezien, is het buigen of barsten. Het is de moeite waard om er even goed voor te gaan zitten. Is er toch niet een manier om te profiteren van die ongedekte pion op f7?
Aardige kans dat je dan net zo als Bilek 34. Lxe6 vindt! Het paard is het cement van de zwarte stelling. Wanneer je het paard verwijdert duvelt de zaak in elkaar. Op 34. … Txd1 volgt 35. Da8+ Kh7 36. Lxf7 en mat is onafwendbaar. In de partij gaf Farago het na 35. Da8+ op.
Grootmeesters zien soms ook wel eens iets over het hoofd. Ze lijken af en toe net op gewone stervelingen. Overigens is er na 33. … Td7 (of Td6) weinig aan de hand.