Je hoort geen nieuws wanneer ik je vertel dat correct calculeren of rekenen een van de belangrijkste basisvaardigheden voor schakers is. Het is dus een prima idee om deze vaardigheid regelmatig te trainen.

Je kan natuurlijk een opgavenboek pakken of online puzzels oplossen. Zoiets is een uitstekende oefening. Je leert er mee patronen te herkennen. Op die manier breng je je tactische vaardigheden en intuïtie op een hoger niveau. 

Een andere manier om je vaardigheden verder aan te scherpen is via een DVD. Chessbase is uitgever van een groot aantal DVD’s. Die DVD’s hebben in de loop der tijd een flinke ontwikkeling doorgemaakt. Ik herinner me nog de eerste exemplaren die ik heb gekocht. Het was vaak langdurig luisteren en kijken naar wat men presenteerde. Het is een tikkeltje passief. Je kunt jezelf daarbij afvragen of het wel zo leerzaam is.

Tegenwoordig zijn de DVD’s interactief. Met andere woorden: de auteur zet je aan het werk. Dat is uiteraard een hele verbetering. Door actief na te denken over stellingen gaat de zaak leven. De leereffecten zijn daardoor een stuk groter.  

Een stap verder

IM Robert Ris doet er in deze DVD nog een schepje bovenop. De DVD bevat in totaal 29 pittige oefeningen. Het zijn bepaald geen opgaven voor beginners. Het was een bijzonder leerzame, of moet ik zeggen ‘louterende’, ervaring voor me. Er waren opgaven bij waar ik behoorlijk over moest nadenken. Tot mijn soms niet geringe chagrijn lukte het me ook niet altijd om de juiste antwoorden te vinden. Op die manier leer je meer over je eigen tekortkomingen.

Voor mezelf: blijkbaar ben ik een beetje gemakzuchtig en graaf niet diep genoeg. Je zou het ook slordigheid kunnen noemen. Op zich kan ik dus wel aardig rekenen, maar neem ik te snel genoegen met mijn antwoorden. Ik zoek onvoldoende naar weerleggingen van mijn ideetjes. In de beschrijving van de DVD staat de volgende zin:

“Calculeren draait niet alleen om het vinden van de juiste zet, maar ook anticiperen op de ideeën van je tegenstander.”

Volgens mij is dit heel herkenbaar voor veel schakers op clubniveau. We zijn vaak te druk met onze eigen plannetjes en vergeten daarbij wel eens dat onze tegenstander ook zetten mag doen. Om daar mee af te rekenen is deze DVD ideaal.

Unieke insteek

Robert wisselt regelmatig van perspectief en laat je als het ware ook aan de andere kant van het bord plaatsnemen. Hierdoor ga je beter inzien welke verdedigende mogelijkheden er nog in een stelling zitten. Daarmee hebben we meteen een makke te pakken van het (standaard) puzzeltjes oplossen. Met al die puzzeltjes van ‘wit of zwart speelt en wint’ cultiveer je vooral naar je eigen mogelijkheden te kijken en veel minder naar de mogelijkheden van je tegenstander.

Robert past dit concept van perspectief wisselen ook toe op zijn rubriek in ChessBase Magazine: Move to move. Ik heb enkele oefeningen van deze DVD gedaan met een groepje volwassenen (allemaal gevorderde clubschakers) en die vonden het behoorlijk lastig. Alleen daarom al is deze DVD uitermate nuttig. Dat schreeuwt natuurlijk om een voorbeeld.

Deze stelling is ontleend aan een rapidpartij tussen Mamedyarov en Karjakin. Bovenstaande stelling is een analysestelling. De vraag is: wit heeft een toren geofferd en volop aanvalskansen. Kan zwart zich verdedigen en zo ja hoe?

De DVD bevat nog veel meer van deze voorbeelden met vaak bijzonder lastige vragen. Robert zet je constant aan het denken. Het is de kracht van deze DVD. Omdat het zo leuk is krijg je nog een voorbeeld. Deze keer een stuk gemakkelijker.

Zwart lijkt een probleem te hebben met het paard op a4. Hoe lost hij deze situatie op?

Tip. De eerste zet is waarschijnlijk niet zo moeilijk om te vinden, maar waar het om draait is dat je ook het vervolg in je berekeningen opneemt. Want van zet tot zet spelen en dan maar telkens afwachten wat je tegenstander kan ondernemen is natuurlijk niet zo handig.

Zoals gezegd: de DVD bevat 29 veelal zeer lastige opgaven. Robert stelt constant vragen. Soms had ik wel eens het gevoel: “Hè, hè nou ben ik er!” Uh, eh nou nee, want veelal kwam er dan toch nog weer een vraag. Daarmee simuleer je ook een beetje een échte partij. Als je een taaie tegenstander hebt, bedenkt die ook telkens nieuwe problemen. Kortom: een prima DVD, maar niet voor luie schakers.

PS. Dat vergat ik nog: de DVD bevat ook nog 20 posities afkomstig uit het laatste TATA Steel Chess Toernooi, die je kan uitspelen tegen de computer.

EPS. Het is bijzonder lastig om het format van de DVD netjes na te bootsen op een website. Bovendien bevat de DVD ook nog allerlei toelichtingen op alternatieve- en uiteraard ook verkeerde antwoorden!

Gegevens:

• Taal: Engels
• EAN: 9783866818330
• Systeem: Windows 7 of hoger, Mac OS X (only download)
• Publicatiedatum: maart 2022
• Formats: download of DVD via de post.
• Speelduur: ca. 5 uur.
• Niveau: Gevorderd, Sterkere clubschakers, Professioneel
• Prijs: € 29,90
• Kopen/bestellen in de ChessBase shop