François-André Danican Philidor (1726 – 1795) was een Franse schaker, musicus en componist. Als schaker was hij veruit de sterkste van zijn tijd.
Je zou hem zelfs de eerste officieuze wereldkampioen kunnen noemen. Het schijnt dat hij zo’n beetje iedereen de baas was. Helaas zijn er geen partijen van hem bewaard gebleven. In die tijd deed men nog niet aan noteren.
Gelukkig is er nog wel iets van zijn werk overgebleven omdat hij een boek heeft geschreven. Van hem is de uitdrukking ‘pionnen zijn de ziel van een stelling’ afkomstig. Er is een opening naar hem genoemd en een belangrijke verdediging in het toreneindspel. In het diagram vind je de stelling waarom het draait. (verder lezen)
De Philidor positie in een notendop
De afgebeelde stelling is slechts één voorbeeld van de Philidor positie. De belangrijkste kenmerken zijn:
- de koning van de verdedigende partij bezet het promotieveld van de pion (of het veld daarnaast),
- de pion van de sterkere partij heeft nog niet de zesde rij bereikt,
- de koning van de sterkere partij is niet verder gevorderd dan tot de vijfde rij.
Dat is nog niet alles. Het belangrijkste element ontbreekt nog. De verdedigende partij moet er voor zorgen dat de koning van de aanvallende partij niet verder komt dan de vijfde rij. Dan is het remise. Met zwart aan zet is dat natuurlijk makkelijk. Hij speelt simpel 1. – Tg6! Hierna is het voor wit, bij correct spel, onmogelijk om noemenswaardige vooruitgang te boeken.
De belangrijkste regel is…
Houd de toren op de derde rij (vanuit de verdediging bezien) totdat de pion speelt. Ga vervolgens naar de onderste rij en geef net zo lang schaak totdat je tegenstander ook inziet dat het remise is. Hier vind je de analyse van deze stelling.
Stel nu eens dat niet zwart, maar wit aan zet is in deze stelling. Hoe loopt het dan af? Bij een correcte verdediging eindigt de partij ook dan in remise. Zie hier een voorbeeld van wat er dan zou kunnen volgen.
Maar hoe zit het wanneer wij de stelling één rij naar rechts verplaatsen? Zie diagram. Dan verandert er iets. Zwart heeft dan niet meer de verdediging met Th3. Helaas voor hem is er geen veld i3! Dus loopt het verkeerd af wanneer hij met de koning probeert te ontsnappen via de lange kant. Je vindt de analyse hier…
Andere afleveringen uit deze serie:
- Wat elke schaker van toreneindspelen moet weten (1)
- Wat elke schaker van toreneindspelen moet weten – Lucena positie (2)
- Wat elke schaker van toreneindspelen moet weten – De Philidor positie (3)
- Wat elke schaker van toreneindspelen moet weten – Voorbij de Philidor positie (4)
- Wat elke schaker van toreneindspelen moet weten (5) – de methode van Karstedt