In een partij tussen Sybolt Strating en Erik van der Schilden (Haarlem 1996) speelde zwart in deze stelling 11. … Txb2. Is dat goed of fout?

De vraag stellen is hem haast beantwoorden. Je voelt aan dat er iets mis is met dit ‘pionnetje knabbelen’. Dat is het ook. Zwart zag een kleinigheid over het hoofd:

12. Dxd8+! Kxd8 13. 0-0-0+ en de toren gaat verloren. Opgegeven.

Wellicht is het niet zo gek dat zwart dit over het hoofd zag. In zo’n stelling denk je wellicht niet meteen aan lange rokade. En er zit ook nog een zet tussenin. Er zijn wel meer zetten die we niet zo snel zien.

Overigens had zwart in deze stelling al heel wat onheil kunnen voorkomen door zelf eerst op d1 te nemen. Hoewel hij daarna ook minder staat. Want hij had het al eerder verkeerd gedaan. Zie de complete analyse van dit vermakelijke miniatuurtje.

Nog een blinde vlek

Schaken is vooral een kwestie van problemen oplossen. Daarbij speelt herkenning een belangrijke rol. Heb je zoiets al eens eerder gezien? Dan is de kans redelijk groot dat je een bepaald patroon herkent. Maar er blijven genoeg blinde vlekken over. Neem de volgende stelling. Wit is aan zet. Wat is de beste voortzetting?

---

Zelf zag ik het niet meteen. Dat is ook weer zoiets: een stuk offeren op een leeg veld. Vaak heb je toch het idee dat je iets moet slaan of zo. Maar nee, hier niet. Je zet gewoon de toren op f7 en het is vrijwel direct helemaal uit.

Bijvoorbeeld: 31. Tf7 Kxf7 32. Dxh7 Ke8 33. Dxg6+ gevolgd door mat na 33. … Kf8 en 34. Lh6+. Zwart gaf het in de partij tussen Spragget en Delva op na 33. Dxg6+. De hele partij naspelen…

---

Nu je het vorige diagram (Spragget) hebt opgelost is dit natuurlijk een makkie. Je voelt wel aan dat je de dame hier op een leeg veld moet offeren. Toch? 1. De7!! En het is direct helemaal uit. Want de toren staat in zekere zin dubbel gepend en mag het veld g7 niet loslaten, maar hij kan ook niet op e7 nemen vanwege mat op f8.

---

Bovenstaande stelling ontstond na 22. Pb3. Het is duidelijk dat wit problemen heeft. Met name de achterste rij is onveilig. Het is een thema dat regelmatig terugkeert in stellingen waarin de fianchettoloper ontbreekt. Maar hoe profiteert zwart?

Natuurlijk: zet de dame gewoon op een leeg veld en de zaak is gepiept: 22. … Dd5! De loper op e4 staat gepend en nu verliest wit minimaal een stuk. Wit deed wat bijzonder hoffelijk is na zo’n mooie zet: hij liet zich mat zetten: 23. Lxd5 Txe1+ 24. Txe1 Texe1+ 25. Df1 Txf1#. Je vindt de hele partij hier…

---

De winnende zet zal nu niet meer als een grote verrassing komen. Uiteraard moet de dame naar een leeg veld gaan om de zaak te beslissen. Dus: 23. Dh5! Zwart gaf het meteen op in de partij tussen Reizniece en Stepovaia (Tallinn W 2002). Ik vond de laatste twee stellingen in het boek “A Modern Guide to Checkmating Patterns” (Vladimir Barsky)

Bovenstaande stelling is afkomstig van een partij tussen Aljechin en ene Fischer (niet de beroemde Fischer uiteraard). Deze stelling ontstond na de 14e zet c5? van zwart. Hoe gaat wit met grote kracht verder?

---

Deze keer is het geen dame die zich opoffert voor de goede zaak, maar een paard. 15. Pf7! is meteen beslissend. En zwart staat hopeloos verloren. Relatief het beste is dan nog 15. … Dc8. Maar in de partij volgde 15. … Kxf7 16. Dxe6+ Kg6 Op 16. … Kxe6 volgt 17. Pg5# en op 16. … Kf8 volgt eveneens 17. Pg5. Na 16. … Kg6 17. g4! Le4 volgde 18. Ph4#. De partij naspelen in de viewer… (gevonden via de Megabase)

Boris Avrukh publiceerde bovenstaande stelling op twitter. Hij vond hem via @chesmood Geloof het of niet: even hiervoor stond zwart nog gewonnen. Maar na 19. … Pxf1?? werden de bordjes definitief verhangen. Hoe wint wit?

---

De winnende zet is na alles wat je hier voor hebt gezien natuurlijk geen probleem meer: 20. Dg8+!! Zwart moet met de koning nemen want anders is het meteen mat na 20. … Txg8 21. Pf7#. Dus 20. … Kxg8 21. Lxh7+ Kh8 en 22. Pg6#. Een bijzonder fraaie afsluiting van deze blog. De hele partij naspelen…