Wat is de beste zet voor zwart? Merk op. De vraag is wat de beste zet is. Dat kan iets zijn als wit/zwart speelt en wint, maar ook een positionele/strategische zet of een verdediging.

Deze stelling ontstond na 18. Pb3 in de partij tussen Vidit en Grandelius (TATA Steel Chess Masters 2022). Zwart heeft een extra pion, maar die is niet houdbaar. Het lijkt er op dat wit ook wat makkelijker spel heeft. Wit kan bijvoorbeeld zijn loper makkelijk ontwikkelen. Je kunt dan denken aan zetten als Lb5 of Lg2. Uiteraard komt ook Pxd4 in aanmerking, maar dat heeft niet zoveel haast. Kortom wit staat wat makkelijker.

Maar hoe gaat zwart zich ontwikkelen? Ontwikkelingszetten met de loper op c8 lijken niet erg zinvol. Zowel Ld7 als Le6 hebben grote bezwaren. Zwart speelde in de partij 18. … Pe6. Helaas voor hem lost dat zijn problemen niet op, zoals uit het verdere verloop van de partij bleek. Wit behield hierdoor het loperpaar, won zijn pion terug en nam het heft stevig in handen. Zwart gooide al op de vierendertigste zet de handdoek in de ring.

Wat dan wel?

Toch nog even terug naar de stelling. Een wat beter alternatief was 18. … f5 geweest. Maar ook die zet lost niet alle problemen op.

Eén puntje valt op: de positie van de witte loper op h6. Kan zwart daarvan gebruik maken? Dat kan inderdaad met het verrassende 18. … Lf5! Op deze manier blijft de stelling in balans.

Ik kan me goed voorstellen dat zwart deze zet over het hoofd zag. Het is echter een schijnoffer omdat de loper op h6 is ingesloten door zijn eigen pionnen en wit de loper ook niet kan dekken na bijvoorbeeld 19. gxf5 Pxf5. Merk op dat zwart in dat geval niet eens haast hoeft te hebben met de loper op h6 te slaan.

Ook eerst nemen op g7 helpt niet. Zwart heeft namelijk een tussenzetje: 19. Lxg7 Le4! 20. Tg1 Kxg7. Op alle andere zetten van wit (bijvoorbeeld 19. Lb5 of 19. Lg2) volgt 19. … Le4.

Je vindt hieronder de hele partij.