Wij kennen Chessbase natuurlijk allemaal van de schaaksoftware en de vele prachtige en vooral leerzame dvd’s. Sinds kort heeft Chessbase ook een tactiektrainer aan het assortiment toegevoegd.

Deze trainer is gratis. Je kunt inloggen via je Playchess account of je maakt gratis een nieuwe account aan. Je vindt hier meer informatie…

De database bevat circa 33.000 stellingen. Je kunt je tanden er dus wel eventjes op stuk bijten. De stellingen variëren nogal in moeilijkheidsgraad. De meeste opgaven zijn tamelijk makkelijk. Maar er zitten ook enkele opgaven bij die bijzonder lastig zijn. Neem bijvoorbeeld deze (zie het diagram). Wit aan zet wint. Hoe? Je vindt de oplossing hier.

Schoonheidsfoutjes
Er zitten ook enkele opgaven bij met de opdracht ‘wit (of zwart) maakt remise’. Die opgaven rammelen naar mijn smaak een beetje. Ze zijn soms niet erg concreet. Vaak blijft er na de correcte oplossing nog zat te spelen over en niet zelden leidt de juiste reeks van zetten tot een aardig voordeeltje voor de kleur die aan zet is. Bij ‘wit (of zwart) is aan zet en maakt remise’ denk je toch eerder aan opgaven waarin je eeuwig schaak afdwingt of een patstelling bereikt. Maar die ben ik nog niet tegengekomen.*

Rating
Zoals gebruikelijk bij tactiektrainers verdien je ook een rating. En wat ook gebruikelijk is: fouten worden veel zwaarder bestraft dan goede oplossingen worden beloond. Een aardig detail is dat je per correcte zet punten scoort. Of per zet punten verliest, als je het verkeerd doet. Overigens krijg je wel de kans om het opnieuw te proberen (try again) en zodoende nog wat punten terug te verdienen.

Je kunt net zo lang nadenken als je wilt, dat levert je geen strafpunten op. Het lijkt me terecht. Als je in een normale partij bijvoorbeeld wat langer nadenkt over een combinatie en dan de winnende reeks zetten uitvoert, incasseer je toch ook het volle pond?

De trainer van chess.com trekt wel punten af wanneer je er wat langer over doet om de oplossing te vinden. Daar kan het je dus overkomen dat je een puzzel correct oplost, maar toch bestraft wordt met puntenaftrek. Dat was voor mij reden om deze tactiektrainer links te laten liggen.

Ranglijst
De eerste twee dagen heb ik honderden puzzels opgelost. Totdat het me duizelde. Nu doe ik er op z’n hoogst een paar per dag. Uiteraard is er ook een ranglijst. Er hebben zich al meer dan 1700 spelers aangemeld en met enige trots kan ik je meedelen dat ik aardig hoog sta met mijn 22e plek (rating 2131).

Voordat je denkt ‘wat een opschepper!’ Mijn on the board rating verkeerd de laatste maanden in een vrije val. Puzzels oplossen is toch heel iets anders dan een normale partij spelen. En trouwens de nummers 1,2 en 3 hebben een rating van respectievelijk 2500, 2375 en 2373. Dat relativeert de zaak een ‘klein’ beetje en dus is er nog wel wat werk te verzetten.

Overigens heb ik niet de indruk dat de moeilijkheidsgraad van de opgaven toeneemt naarmate je rating stijgt. Voor mijn gevoel is dat bij Chess Tempo wel het geval.

Een ander verschil met Chess tempo is dat deze trainer alternatieve winstzetten niet goedkeurt. Chess Tempo geeft aan dat het alternatief weliswaar wint, maar dat er een betere zet is. Je krijgt daarbij de kans om het opnieuw te proberen zonder dat je punten verliest. Het lijkt mij wel zo redelijk omdat je in een normale partij met het alternatief ook zou winnen, zij het iets minder snel.

Oordeel?
Al met al vind ik deze tactische trainer een aanwinst naast die van Chess Tempo natuurlijk. De betaalde versie van Chess Tempo is naar mijn smaak de beste tactiektrainer, onder andere vanwege het goedkeuren van de alternatieven, de uitgebreide varianten, de zetten terug te spelen en zodoende nog wat te analyseren. Bovendien is er de mogelijkheid om commentaar te geven. Dat is soms erg nuttig als toelichting op de varianten en om te zien waar anderen mee worstelen.

Als Chessbase de kinderziektes (opdracht ‘maakt remise’) er uit haalt, dan behoort deze tactiektrainer tot de besten in dit genre. Ik vermoed dat dit wel zal gebeuren omdat er een functie is waarmee je kritiek kunt leveren op een opgave!

*Ik heb deze opmerking een dag geleden gemaakt en dan zul je natuurlijk altijd zien dat…? Nou je raadt het al. Zie het tweede diagram. Zwart speelt en maakt remise. Oplossing….

Naschrift: technische problemen
Na behoorlijk wat puzzels te hebben opgelost steeg mijn rating naar ergens boven de 2300. Ik was daar natuurlijk behoorlijk trots op. Die trots kreeg een flinke knauw toen ik op een kwade dag zag dat mijn rating nog maar 1600+ bedroeg. Hoe kan dat nou? Ik heb bij Chessbase gereclameerd, maar het is nooit gecorrigeerd. Het moet me van het hart: de software is niet altijd even betrouwbaar.